รายละเอียด
ลำดับยศ บรรดาศักดิ์และศักดินา นับจากสูงไปตํ่า
1.เจ้าพระยา ตั้งแต่ 10,000 - 30,000 ไร่
2.พระยา ตั้งแต่ 5,000 - 10,000 ไร่
3.พระ หรือ จมื่น ตั้งแต่ 3,000 - 5,000 ไร่
4.หลวง ตั้งแต่ 800 - 3,000 ไร่
5.ขุน ตั้งแต่ 400 - 800 ไร่
6.หมื่น ตั้งแต่ 200 - 400 ไร่
7.พัน ตั้งแต่ 100- 200 ไร่
8.นายหรือนายกอง ตั้งแต่ 50 - 100 ไร่
9.หัวหมู่ ตั้งแต่ 25 - 50 ไร่
บางทีขุนนางบางคนอาจจะไม่ได้รับบรรดาศักดิ์ตามที่อ้างอิงไว้เนื่องจากเป็นมหาดเล็กบ้างหรืออยู่ในกรมที่ไม่ค่อยมีความสำคัญใดมาก
สามัญชนสามารถครอบครองที่ดินได้ไม่เกิน 25 ไร่ ส่วนทาสไม่เกิน 5 ไร่ โดยทั้งนี้ขุนนางที่มีศักดินามากกว่า5,000 ขึ้นไปจะเป็นขุนนางขั้นสูงมีสิทธิ์ในการเข้าประชุมในสภาการปกครอง
ศักดิ์นามากกว่า 1,000 แต่ไม่ถึง 5,000 จะเป็นขุนนางระดับกลาง
ศักดิ์นาตํ่ากว่า 1,000 ลงไปจะเป็นขุนนางระดับตํ่า
ทั้งนี้นั้นขุนนางจะดูศักดินาว่าเป็นขุนนางระดับไหนว่าใครใหญ่กว่าใคร ยศบรรดาศักดิ์เป็นเพียงหน้าที่ ส่วนมหาดเล็กจะเป็นข้อยกเว้นเเม้มีศักดิ์นาไม่สูงก็จริงเเต่ก็ใกล้ชิดเชื้อพระวงค์เนื่องด้วยถวายการรับใช้อย่างใกล้ชิด ขุนนางฝ่ายนอกจึงให้ความเคารพมหาดเล็กในวังอยู่พอสมควร
แต่ละบรรดาศักดิ์ จะมี ศักดินา ประกอบกับบรรดาศักดิ์นั้นด้วย ระบบขุนนางไทย ถือว่า ศักดินา สำคัญกว่า บรรดาศักดิ์ เพราะศักดินา จะใช้เป็นตัววัดในการปรับไหม และ พินัย ในกรณีขึ้นศาล บรรดาศักดิ์ ใน พระไอยการนาพลเรือน นาทหาร หัวเมือง นี้ ค่อนข้างสับสนและไม่เป็นระบบ คล้ายๆ กับว่า ผู้ออกกฎหมายนึกอยากจะให้บรรดาศักดิ์ใด ศักดินาเท่าไหร่ ก็ใส่ลงไป โดยไม่ได้จัดเป็นระบบแต่อย่างใด ตามความเห็นไม่คิดว่าจะจัดไม่เป็นระบบแต่อย่างใด แต่เป็นลักษณะอย่าง เช่น เมืองตากเป็นเมืองเล็กๆ พระยาตากอาจถือศักดินาสูงสุดอยู่ในเมืองตาก หมายความว่าใหญ่สุดในเมืองตากทั้งศักดินาและบรรดาศักดิ์ แต่อย่างที่บอกไป เมืองตากเป็นเมืองเล็ก เป็นไปได้ว่าอาจมีศักดินาต่ำกว่ายศขุนของอยุธยาซึ่งถือว่าเป็นเมืองใหญ่ก็เป็นได้ ทั้งนี้ควรหาข้อมูลเปรียบเทียบตรงจุดนี้ให้กระจ่าง) ดังนั้น จึงมีขุนนางใน กรมช่างอาสาสิบหมู่ หรือ บางกรม ที่มีบรรดาศักดิ์เป็นพระยา แต่ศักดินาต่ำกว่า 1,000 ซึ่งถือเป็นขุนนางระดับต่ำ
ป.ล นิยายเรื่องนี้ผมเเต่งเป็นครั้งแรกและผมจะลงตามสะดวกเนื่องด้วยผู้เขียนเป็นนักศึกษาชั้นปีที่สี่แล้วน่ะไหนจะโปรเจคกับไปสหกิจเห็นใจหน่อยนาจา
ถ้ารีดมีข้อเสนอหรือความเห็นตลอดจนให้กำลังใจสามารถคอมเมนท์ได้น่ะครับแต่อย่าด่าแรงน่ะรีดทุกท่านเดี๋ยวไรต์สำนึกไม่ทัน555