บทประพันธ์เรื่อง “พรายผยอง” เกิดขึ้นใน พ.ศ. 2450 เป็นเรื่องราวของ ‘เมียงยา’หญิงสาวชาวไทยเชื้อสายเขมร ผู้รับสืบทอด อาคมกีรตา มาจากบิดาชาวเขมรอย่างไม่ได้ตั้งใจ อาคมกีรตาเป็นมนต์ในทางร้าย เป็นอวิชชาที่ใช้ในการทำลาย ผู้ใดรับอาคมแล้วไม่ถ่ายทอดให้ผู้อื่น จะร้อนรุ่มทุรนทุรายในคืนเดือนเพ็ญ

หลังการสูญเสียบิดามารดา เมียงยาต้องเข้าไปทำงานในบ้าน‘รัศมี’ลูกสาวอดีตขุนนางใหญ่ผู้ล่วงลับ

ความสวยงามของเมียงยาถูกใจ‘เถกิง’'สามีของรัศมีที่มีความเจ้าชู้อยู่เป็นทุน เถกิงเป็นคนมักมากในตัณหาราคะ พยายามทุกวิถีทางที่จะได้เมียงยาเป็นเมีย แม้รู้ว่าเธอรักอยู่กับชาติแฟนหนุ่มก็ตาม

เมียงยาและชาติตัดสินใจพากันหนีออกจากบ้านรัศมี เพื่อไปใช้ชีวิตอย่างคู่สามีภรรยาทั่วไปจนตั้งท้องขึ้นมา แต่ก็ไม่วายถูกเถกิงตามหาจนพบ เถกิงขืนใจเมียงยาทั้งที่รู้ว่าตั้งท้อง แถมยังฆ่าชาติแล้วฉุดเมียงยาออกไปกับตน

กระทั่งเมื่อคืนเดือนเพ็ญมาถึง อาคมกีรตาในร่างเมียงยาสำแดงเดช เล่นงานลูกน้องเถกิงจนล้มตาย แล้วหนีออกไปจากที่นั่น

เมียงยาหนีไปอยู่กับยายจำเลียงอีกหมู่บ้านหนึ่งอย่างเงียบๆ ปกปิดไม่ให้ใครรู้ ไม่นานยายจำเลียงก็เสียชีวิตด้วยโรคชรา ทำให้เมียงยาต้องอยู่ที่นั่นเพียงลำพัง โชคชะตาที่โหดร้าย ทำให้เมียงยาเจ็บท้องและคลอดลูกตาย กลายเป็นผีตายทั้งกลม! สิงสถิตอยู่ที่นั่น เพราะไม่มีผู้มาสวดถอนหรือนำไปประกอบพิธี ผีเมียงยาเฝ้าร้องเพลงกล่อมลูกอยู่ศาลาริมน้ำ ให้ชาวบ้านที่พายเรือผ่านไปผ่านมาได้ขนลุกขนพองตามกัน

ต่างพากันเล่าลือถึงความเฮี้ยน! ของผีตายทั้งกลม